نخستین پستچیان تاریخ در جهان
نخستین پستچیان تاریخ در جهان
ایرانیان نخستین ملتی بودند که از حدود 3000 سال پیش در زمان سلسله هخامنشی به تاسیس تشکیلات منظم پست با عنوان چاپار اقدام کردند.با ما در ادامه در نخستین پستچیان تاریخ در جهان همراه شوید تا از جزئیات بیشتر این موضوع آگاهی کسب کنید.
پس در دوره هخامنشیان
ایرانیان این تشکیلات اداری را از روزگاران بسیار دور بنیانگذاری و سازماندهی کردند تا تمامی امور ارتباطی ایران زمین از آن طریق انجام شود. در ایران باستان، چاپارخانه ها مشهور ترین و حساس ترین تشکیلات اداری هخامنشیان بود که گروه چابک سواران آن با اسب های تندرو و طی مسافت های طولانی، ارتباط دائم بین مرکز و ایالات را برقرار می‌کردند و در کوتاه ترین زمان اخبار و گزارش های واصله از گوشه و کنار ممالک را به مرکز و از مرکز به دور‌ترین نقاط کشور می بردند. داریوش هخامنشی برای اداره بهتر کشور و سهولت در زمینه نظارت بر قلمرو وسیع و پهناور ایران نظام ارتباطی را سامان بخشید.
به دستور وی برای آگاهی و اطلاع از جدیدترین رخداد ها در سراسر قلمرو خود، جاده هایی ساخته شد که مهم ترین آنها به راه شاهی معروف بود که 2400 کیلومتر مسافت داشت.
به فاصله هر 24 کیلومتر چاپارخانه ای ساختند که در این چاپارخانه ها همیشه اسب های تازه نفس آماده بودند. پیک های دولتی با رسیدن به این چاپارخانه ها اسب های خود را عوض می کردند و با اسبی تازه نفس با سرعت به راه خود ادامه می دادند.
انتقال پیام از یک ایستگاه به ایستگاه دیگر به همین صورت ادامه می‌یافت تا به مقصد می‌رسید. داریوش در‌باره چابک‌سواران دولتی خود می‌گوید: نه برف، نه باران، نه گرما و نه تاریکی شب نمی‌تواند پیک‌های تندرو را از حرکت بازدارد. امروزه این جمله در بالای سر در ساختمان اداره پست نیویورک به چشم می خورد. چاپارخانه های ایران تا مدت‌ها یکی از وسیع ترین شبکه های ارتباطی دنیای کهن محسوب می شد.
پست در دوره ناصری
در دوره ناصرالدین شاه قاجار پست دستخوش تحولات بسیاری شد. پست در ایران تا پیش از سال 1258 به صورت «اداره» بود و تمامی امور پستی در آن زمان توسط همین اداره صورت می گرفت. در پی موفقیت‌های پست در انجام امور کشور، ناصرالدین شاه قاجار دستور تاسیس وزارت پست را صادر کرد. کشور ایران سال 1264 دارای هفت خط اصلی و پنج خط فرعی پستی بود.
با تاسیس اتحادیه پستی جهانی، ایران به عنوان یکی از نخستین کشورهای دنیا به عضویت این اتحادیه درآمد. همزمان با صدارت میرزا تقی خان امیرکبیر تحولات تازه ای در پست کشور رخ داد و پست نوین بنیان شد. در این دوره سرویس های پستی منظم بین شهرها ایجاد، تعرفه های پستی تعیین و آیین نامه پستی به تصویب رسید.
در سال 1288 وزارت پست تشکیلاتی نو یافت.
اداره تلگراف در این زمان به پست اضافه شد و وزارت پست و تلگراف تشکیل شد. در اواخر سال 1308 با خرید سهام شرکت تلفن، وزارت پست و تلگراف و تلفن شکل گرفت. با تاسیس وزارتخانه جدید، نظام پستی کشور توسعه چشمگیری یافت.
پست و انقلاب اسلامی
پس از انقلاب را می توان دوره سرنوشت ساز همراه با تحولی عظیم در صنعت پست ایران شمرد. با پیروزی انقلاب اسلامی، شیوه‌های نوین پستی روز به روز گسترش و کمیت و کیفیت خدمات ارتقا یافت.
در دوران انقلاب و سازندگی فعالیت‌های بی شماری در شبکه پستی کشور صورت گرفت. تغییر ساختار پست و فعالیت آن به عنوان یک شرکت مستقل دولتی در سال 1367 را می توان به عنوان مهم ترین رویداد این دوره برشمرد.
حذف ساختار سنتی پست و اجرای مکانیزاسیون و اتوماسیون شبکه پستی، ایجاد سرویس‌های نوین و متنوع نظیر پست پیشتاز، پست مستقیم، سلف سرویس پستی، تحویل هوشمند مرسولات به گیرندگان، پست تصویری، پست جواب قبول، پست یافته، صندوق شخصی، پست تلفنی 193، پست اکسپرس، پست خرید، پست رستانت، خرید اینترنتی، پست ویژه، پیک ویژه و ده‌ها خدمت دیگر را موجب گردید.
رفته رفته پست با یافتن جایگاه واقعی خود به عنوان مهم ترین ابزار ارتباطی توانست همکاری دیگر نهادهای دولتی را جلب نموده و ارائه خدمات دولتی را از طریق پیشخوان خود سامان بخشد.
در همین زمینه شرکت پست جمهوری اسلامی ایران در اجرای طرح های کلان ملی ازجمله توزیع کارت سوخت، توزیع کالابرگ های شهری، روستایی و عشایری، ثبت‌نام و توزیع کارت ملی، تعویض پلاک های خودرویی، توزیع فرم‌های اطلاعات اقتصادی، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، ثبت نام تلفن همراه و… مشارکتی گسترده داشت.
در این دوره با توسعه روزافزون فناوری‌های نوین ارتباطی، دفاتر خدمات ارتباطی(ICT) در روستاها و دور‌افتاده‌ترین نقاط کشور ایجاد شد و ارائه خدمات پستی و نیابتی دیگر سازمان ها به روستاییان روز به روز گسترش یافت.
شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به منظور توسعه هرچه بیشتر رقابت‌پذیری، پویایی در عرضه خدمات پستی و پاسخگویی مناسب به نیازهای متنوع و جدید مشتریان، بستر مناسب جهت حضور و مشارکت فعال بخش غیردولتی را به موازات اپراتور دولتی ایجاد کرده و خصوصی سازی آن در دست انجام است.
برگرفته از باشگاه خبرنگاران
امیدواریم از خواندن نخستین پستچیان تاریخ در جهان لذت کافی را برده باشید.
